အတ္ထုပ္ပတိ ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲနလ္လာ

ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲနလ္လာ မဒှ်ကောန် နာဲမး မိပရေအ်တအ်ဝွံ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၁၂၇၉)၊ ဂိတု စဲ(၁၁) မံက်၊ တ္ၚဲစန် သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၁၇ ဂိတုဧပြဳ ၂ ဂှ် သၠးဂဝ်ဂၞဴရ။ လက်ကြဴ နာဲဍောအ် မိဍောၚ်တအ် လွဳဗစလဝ်ရ။ ကောဒေံ နွံ (၇) တၠတုဲ ပၞောဝ်ကဵုကောဒေံ (၇) တၠဂှ် ဒှ်ကောန် မရနုက်ကဵု (၅) ရ။ နူဍောတ်တ် ခုတ်တၚ်လဝ်ယၟု မာံဆိတ်နိုအ်တုဲ ကြဴဏအ် စိုပ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတုဲ ခုတ်ပ္တန်ယၟု နာဲနလ္လာရ။ စိုပ်အဝဲ (၆) သၞာံဂှ် မံၚ်ဘာတန်မူလ ဘာလကျာ်တုဲ ဆက်တိုန်ဘာတန်လဒေါဝ်ရ။ ကြဴဏအ် လုပ်ကတ်လ္ၚတ် ပ္ဍဲဘာပုဂ္ဂလိက ပ္ဍဲဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်တုဲ စိုပ်အာယုက် (၁၇) သၞာံဂှ် သ္ပထပိုဲ မၚ်မွဲသာသၞာ ပွိုၚ်ၜါဝှ်ရ။

    စိုပ်အဝဴအယုက် (၂၀) သၞာံပြၚ်ဂှ် ထပ်တဲကု မိညိၚ်ယှိုဲ ရဲကွာန်ယံၚ်ဒံၚ်တုဲ က္လိဂွံကောန်ဗြဴမွဲ မိသဳဒါ တုဲ လွဳဗ္စလဝ် ကောန်တြုံမွဲရ။ စိုပ်အယုက် (၂၂) သၞာံပြၚ်ဂှ် ရဲကွာန်သၞေဟ်ဗ္ဒဝ် စိုတ်တုပ်ရုဲပ္တိန် ညး နဒဒှ်ညးဇၞော်ကွာန်ရ။ စိုပ်ခေတ်ဂျပါန်ဂှ် လုပ်ပ္ဍဲဂကောံသၟတ်အာယှ ပ္ဍဲဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်တုဲ ပတိတ်ဒြဟတ် စန္ဒက်ချဳဓရာၚ်ကၠုၚ် အပ္ဍဲဂကောံသၟတ်ဂှ်ရ။ ကာလပၞာန်ဇၞော်ဂၠးကဝ် အလန်ဒုတိယတုဲ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၉၄၆ ဂှ် နာဲဖိုဝ်ချိုဝ် ပက္ဍိုပ်တုဲ ဒက်ပ္တန်ကၠုၚ် ဂကောံမန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် မဒှ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် ကၠာအိုတ်ဂှ် နာဲနလ္လာ ညးမကလိဂွံအာယုက် (၂၉) သၞာံဂှ် လုပ်ယိုက်ဂၠေၚ် ကေတ်တာလျိုၚ် နကဵုမၞိဟ်ဇၞော် ဗဟဵုမွဲရ။

     သွက်ဂကူမန် ဂွံဗၠးတိတ် နူဘဝဒးဒုၚ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက် ဘဝဍိက်ဂကူညးတၞဟ်တုဲ ဂွံဇၞော်မောဝ်ပြာကတ်တိုန်မာန် ရန်တၟအ်တုဲ ဂိုတ်ဂ္စာန် ပ္တိတ်ဇြဟတ် အကြာတၚ်ဝါတ်ဂါတ် ခက်ခုဲနာနာသာ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၄၈ ဂိတုသြဂေတ် ၁၉ ကာလနာဲနလ္လာ မကလိဂွံအယုက် (၃၁) သၞာံဂှ် သွက်ဂကူမန် ဂွံဗၠးတိတ် နူဘဝဍိက်မာန် ရန်တုဲ ပံၚ်တောဲလုပ်ကၠုၚ်ပေဲါဗတိုက် ကရောံဗော် (ဖဆပလ) မွဲစွံကီုလေဝ် ကာလဂွံဗၠးၜးတုဲဂှ် ဗော် (ဖဆပလ) ရပ်ကေံလဝ် ဝါဒမဟာဂကူဗၟာတုဲ ဟွံသ္ပသမ္တီကဵု တွဵုရးဍုၚ်မန်၊ ပမာန်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက် ကၟာတ်ကၠုၚ်အခေါၚ်နာနာသာ်ရ။ ၜိုန်ရ ကၠောန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပ္ဍဲဗွိုၚ်သၞောဝ်ကီုလေဝ် အလဵုအသဳ (ဖဆပလ) တအ် ဍဵုဍိုက်ဒၞာတာ နကဵုအဝဵု နဲနာနာသာ်တုဲ ဒုၚ်ဟွံမာန် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်(၁၃၁၀) ဂိတုခ္ဍဲသဳပေၚ်၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၄၈ နကဵုဂကောံပၠန်ဂတး နဲမရပ်လွဟ်ဂှ် စလုပ်ကၠုၚ်ရ။ ကာလစိုပ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲတိဍာ်ပၠန်ဂတးလွပ်လွဟ်တုဲ ဒက်ပ္တန်ဗော်ပၠတရဴဍုၚ်မန် ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၅၅ ကာလနာဲနလ္လာ မကလိဂွံအာယုက် (၃၈) သၞာံဂှ် ယိုက်ဂၠေၚ်ကၠုၚ်တာလျိုၚ် ကမ္မတဳက္ဍိုက်ပ်ဗဟဵု ညးလျိုၚ်ဌာန ပရေၚ်ဘဏ္ဍာရ။ အပ္ဍဲဗော်ပၠတရဴဍုၚ်မန် ဒုၚ်ဗြဲစဲတ္ၚဲ သၠာဲလမျီု လုပ်ကၠုၚ်ပေဲါဗတိုက်လွပ်လွဟ် ပွိုၚ်စှ်သၞာံစှ်ဗြဲရ။ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၁၃၂၀)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၅၈ ဂိတုဂျူလာၚ် ၁၉ ကာလညး ကလိဂွံအယုက် (၄၁)သၞာံ မွဲကရောံ ကုဗော်ပၠတရဴဍုၚ်မန် ပြံၚ်သၠာဲနဲကဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် သၠာဲလွဟ်ကဵု ဒဳမဵုကရေဇြဳ ပ္ညဳပ္ညပ်ကဵု အလဵုအသဳ (ဖဆပလ) တုဲ ဆက်လုပ်အာပေဲါဗတိုက် ပ္ဍဲဗွိုၚ်သၞောဝ် (ပါလဳမာန်)ရ။ ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၅၈ ဂိတုသြဂေတ် ၁၃ ပ္ဍဲကဵုဒက်ပ္တန် ဒပ်ညဳသၟဟ် ကောန်ညးဍုၚ်ကွာန်မန် (မွန်ပြည်သူ႕ညီညွတ်ရေး တပ်ပေါၚ်းစု မပညတ) နကဵုဗော်ပၠတရဴဍုၚ်မန်၊ ဗော်သွးမန် အလုံဍုၚ်ရာမည၊ ဗော်သွးကောန်ဍုၚ်အရၚ်မန်၊ သၚ်သၟတ်ဟိတဂဝေသဳတံဂှ် ညးပါလုပ်လဝ် ပ္ဍဲဗော်ပၠတရဴဍုၚ်မန် နဒဒှ် ညးပၠတရဴ က္ဍိုက်ပ်မွဲရ။ ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၆၀ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၆ ပ္ဍဲနေဝေန်ကၠောန်ဗဒှ် ပေဲါရုဲမာဲဂှ် ညံၚ်အမာတ်မန် သ္ဂောံကလိဂွံဇၞးမာန် ရေၚ်တၠုၚ်ဂစာန်ကၠုၚ်လဝ်ရ။ နအလဵုဇကုလေဝ် လုပ်ရုဲမာဲ ပ္ဍဲသ္ကုတ်ကျာ်မြဟ်ကီုရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဝွံ ညးမဇၞးမာဲ ကလိဂွံ နဒဒှ်အမာတ်တုန် နာဲဖိုဝ်ချိုဝ် (အမာတ်မန် ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်)၊ နာဲအံၚ်ထောန် (အမာတ်မန် ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗု)၊ နာဲဖဝ်စိၚ် (အမာတ်မန် ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်)၊ စၞးကောန်ဍုၚ်အရၚ် နာဲအံၚ်လှၚိုဲတအ် ကလိဂွံဇၞးကီုရ။ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၆၁ ပ္ဍဲဂကောံဗမံက်ပတိုန်ဍုၚ်မန်ဂှ် ပါလုပ်နဒဒှ် ညးက္ဍိုပ် နူဗော်ပၠတရဴဍုၚ်မန်မွဲတုဲ ချဳဓရာၚ်ရေၚ်တၠုၚ် ကေတ်လဝ်တာလျိုၚ်ရ။ ရန်လဝ် ပ္ဍဲ ၁၉၆၂ ဂိတုသြဂေတ်မ္ဂး ကၠောန်ဗဒှ်ပါလဳမာန် ပြံၚ်သၠာဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ဍုၚ်မန်သ္ဒးမံက်ဍာံဍာံရောၚ် ပတှေ်ကေတ်လဝ်တုဲ သၠုၚ်ပတိုန် ပရေၚ်စန္ဒက်ချဳဓရာၚ် ဗွဲမထတ်သ္ကာတ်ကီုရ။ ဆဂး ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၆၂ ဂိတုမာတ်ချ် ၂ ကာလ နာဲနလ္လာ ကလိဂွံအယုက် (၄၅) သၞာံဂှ် သ္ကိုပ်ပၞာန်နေဝေန် သီထောံအဝဵုကၟိန်ဍုၚ်တုဲ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံဍုၚ်ဟၟဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်ပၠတရဴဍုၚ်မန်ဂမၠိုၚ် ပံၚ်တောဲချဳဓရာၚ်ကၠုၚ် ကုဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အလုံမွဲဍုၚ်တုဲ ဆက်ချဳဓရာၚ်ကၠုၚ် ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံရ။ 

  ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၁၃၂၅)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၆၃ ဂိတုနဝ်ဝေန်ဗာ ၁၃ ကာလ နာဲနလ္လာ ကလိဂွံအယုက် (၄၆) သၞာံဂှ် ဂကောံသ္ကိုပ်ပၞာန် နေဝေန်တအ် နကဵုစိုတ်မဟာဝါဒဳဗၟာ ရပ်ပၠောပ်ထံၚ် ကုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဒးဒုၚ်ရပ် (၈) တၠကီုရ။ ညး (၈) တၠတအ်တုန် နာဲၚိုဲတိၚ်၊ နာဲထောန်သိၚ်၊ နာဲကျောၚ်၊ နာဲတေန်အံၚ်၊ နာဲသိၚ်မိုၚ်၊ နာဲဆာန်မန်၊ နာဲကောန်ဗၠာဲ ကေုာံ နာဲနလ္လာတအ် မဒှ်ကီုရ။ ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲနလ္လာပိုဲ ဒးဒုၚ်ရပ်စုတ်ထံၚ် ကရောံက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်မန် တၞဟ်ဟ်ဂမၠိုၚ် ပွိုၚ် (၁၀) သၞာံကီုရ။ အပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၁၃၃၅)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၇၃ ကာလကလိဂွံအယုက် (၅၆) သၞာံဂှ် ဗၠးတိတ်နူထံၚ်ရ။ တိတ်ဗၠးနူထံၚ် မံၚ်ဂွံပ္ဍဲသ္ၚိ ပွိုၚ်မွဲဂိတုပြၚ်တုဲ ကလေၚ်တိတ်ပၠန်ဂတး လုပ်ကၠောန် ပ္ဍဲဗော်ဍုၚ်မန်တၟိရ။ စိုပ်ကၠုၚ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ခြာဟွံလအ် ဂွံဒုၚ်ရုဲစှ် နဒဒှ် ညးအုပ်ကာ ဂကောံက္ဍိုက်ပ်ပၞာန်ရ။ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၁၃၃၇)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၇၅ ကာလကလိဂွံအယုက် (၅၈) ဂှ် ဂွံဒုၚ်ရုဲစှ်ပ္တိုန် နဒဒှ် ညးအုပ်ကာနာနာဗဟဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိရ။ ကြဴတုဲဆက်ပၠန် ယိုက်ဂၠေၚ်ကေတ်တာလျိုၚ် ဒု-ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ၊ ကေုာံ ဒု-ဥက္ကဋ္ဌ ဂကောံက္ဍိုက်ပ်ပၞာန်ရ။ ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၈၁ ကာလကလိဂွံအယုက် (၆၄) သၞာံဂှ် ပ္ဍဲဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒှ်အာၜါလွးဂှ် နဒဒ ှ် ဥက္ကဋ္ဌ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ (လပါ်ဗဒိုပ်ဗညာနဲကျာ်ပိ) ယိုက်ဂၠေၚ်ကေတ်လဝ်တာလျိုၚ်ရ။ ဗော်ပၠန်ဂတးလွပ်လွဟ် သ္ဂောံကေတ်ဇၞး နကဵုဒပ်ပံၚ်ကောံမာန် ရန်တၟအ်တုဲ လုပ်ကၠုၚ်ဂကောံ ဒဳမဝ်ကရေဇြဳကောန်ဂကူ (NDF) ရ။ ပ္ဍဲဒပ်ပံၚ်ကောံဂှ် ကေတ်တာလျိုၚ် ဂကောံသဘာပတိ (ဗဟဵု)ရ။ ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ် 1987 ကာလဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲနလ္လာ ကလိဂွံအာယုက် (၇၀) သၞာံဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိၜါလွးဂှ် ကလေၚ်ပံၚ်ကောံညဳသာ ကလေၚ်ဒှ်ကၠုၚ်မွဲဗော်ဓဝ်ပၠန်တုဲ ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲနလ္လာဝွံ ကေတ်ကၠုၚ်တာလျိုၚ် နဒဒှ် ဒု-ဥက္ကဋ္ဌ ဗဟဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိပၠန်ရ။ ပ္ဍဲကဵုသၞာံ 1988 ကာလ ဒု-ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲနလ္လာ ကလိဂွံအယုက် (၇၁) သၞာံဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကဵု ဗော်ကရေၚ် KNU တအ် ဒှ်ပဋိပက္ခဇၞော် နကဵုလွဟ် ပွိုၚ် (၂၇) တ္ၚဲရ။ ပ္ဍဲပေဲါဗတိုက်ဂှ် နာဲနလ္လာဝွံ က္ဍိုက်ပ်ပၠတရဴ ဂစာန်ကၠုၚ် ညံၚ်ဂွံဂွံပေါဲအံၚ်ဇၞးရ။ နကဵုဒပ်ပံၚ်ကောံ NDF ကၠုၚ်ပညဳပညပ် ဒဒှ်ရ ပ္ဍဲအခိၚ်ဝွံ ဒှ်အခိၚ်ဗတိုက်သရိုဟ်သၞဗွဝ် မဟာဝါဒဳဂကူဗၟာရောၚ် ဒှ်တုဲ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ကဵု ဗော်ကရေၚ် KNU တအ် ဒေံါကၠုၚ်ပွန်ပှော်ရေၚ်သ္ကအ်ပၠန်ရ။ ပ္ဍဲသၞာံဂှ်ဟေၚ် ပေဲါထ္ၜးဆန္ဒ ကလိုက်ကမဵုညးဍုၚ်ကွာန် ကတဵုဒှ်တုဲ အလဵုအသဳပၞာန် (နဝတ စောမောၚ်၊ ခၚ်ညွန်႕)တအ် သီထောံအဝဵုမွဲဝါပၠန်ရ။ ကြဴနူထ္ၜးဆန္ဒတုဲ က္ဍိုပ်သ္ကိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်၊ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကွးဘာဂမၠိုၚ်၊ ခမဳသၚ်ဂမၠိုၚ်၊ ညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် တိတ်ကၠုၚ်စိုပ် ပၠန်ဂတးဂှ် ဒုၚ်တၠုၚ်ဖျေံဒၞာဲရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ကွးဘာဂမၠိုၚ် ဒက်ဂကောံ (ဒပ်ကွးဘာ ABSDF)ဂှ်ကီု၊ ဂကောံညးမချဳဓရာၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် ပံၚ်ကောံတုဲ ပံက်ပတိုန် ဂကောံဂအုပ်မဟာမိတ် ဒဳမဝ်ကရေတ်တေတ်ဍုၚ်ဗၟာ မဒမခ (DAB)ဂှ်ကီု ဗိုၚ်ရီုဗၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ကၠုၚ်ကီုရ။ အခိၚ်မယိုက်ဂၠေၚ်ဒၟံၚ်တာလျိုၚ်ပ္ဍဲဗော် သၞာံအခါ ဗွဲမလအ်လဂှ် ယဵုလတူတပ်တး၊ စေတနာဇၞော်၊ ဂိုတ်ဂ္စာန် ကမၠောန်ဗော် ဗွဲမလောန်တုဲ ဒှ်ညးမၞံုကဵု သမာဓိ၊ သၠးကၠေံဂုဏ်ဖဵုဇကုမာန်၊ နွံကဵုစရာဲက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ကောန်ဗော်ကောန်ဒပ် ကေုာံ ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် သ္ဍိုက်ဆာန်သၞေံသၞဴ ညးဗွဲမလောန်အိုတ်ရ။ အပ္ဍဲဗွိုၚ်မဟာမိတ် ဆက်ဆောံကဵု ဂကူဂမၠိုၚ် ဗော်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ညးဂမၠိုၚ် ထိုၚ်သးဗွဲမလောန်ရ။ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၁၃၅၁)၊ ဂိတုခ္ဍဲသဳ (၇) မံက်၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၈၉ တ္ၚဲအၚာ ကာလဒု-ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲနလ္လာ ကလိဂွံအာယုက် (၇၂) သၞာံဂှ် ဂကောံသၚ်သၟတ် ကေုာံ ဂကောံကွးဘာတအ် သ္ပတိုၚ်ကၠောန်ဗဒှ် သဘၚ်စၟတ်သမ္တီ တ္ၚဲထ္ၜးဆန္ဒ (၈) ပန်မ ပေၚ်မွဲသၞာံ ပ္ဍဲကွာန်ကျာ်ပိတုဲ ဘိက်ကၠုၚ် ဒု-ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲနလ္လာ သွက်ဂွံကေတ်တာလျိုၚ် နဒဒှ်သဘာပတိ ပ္ဍဲအသေအဟာန်ဂှ်ရ။ နကဵုပရေၚ်ထတ်ယုက်ဟွံခိုဟ် ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ယဲကောန်တၟအ်ကီုလေဝ် နကဵုစိုတ်ကတိုၚ်ကတိုၚ်ကၟဟ်ကၟဟ်ဟေၚ် အဃောကေတ်ဒၟံၚ်တာလျိုၚ် သဘာပတိ မကတဵုဟီုဒၟံၚ်ဂလာန် ပံက်အသေအဟာန်ဂှ် ဟီုဂွံဂလာန်ပ္ညုၚ်ပၠတရဴ ၜိုတ်ၜါပိမိဏေတ်တုဲ ဒေါမ်စှေ်အာ လတူစၚ်ဂှ်တုဲ လမျီုအိုတ်အာ လတူစၚ်ဂှ်ရ။ အခိၚ်ဝွံ အခိၚ်နူဂယး (၈း၂၀) မိနေတ် မဒှ်တုဲ စနူဂှ် စုတိကလိလောန်စဴအာ ဗွဲမအမ်သဝ်ကီုရ။ ၜိုန်ဟွံထတ်ယုက် ဒးဒှ်မံၚ်ဓဝိၚ်ကဵု ပရေၚ်ထတ်ယုက်ဇကုကီုလေဝ် ဟွံရန်ကဵုဂုဏ်ဖဵုဇကု စေတနာဇၞော်ထတ် လတူကမၠောန်တုဲ အဃောမဟီုဒၟံၚ်ဂလာန် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် လတူစၚ် ဒးစုတိအာဂှ် ရဲဗော်ကီု ခမဳသၚ်တအ်ကီု ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်ကီု အလုံဂကူမန်တအ်ကီု ဂကောံကွးဘာတအ်ကီု သီုကဵုဂကောံ မဟာမိတ်တအ် အောန်စိုတ် ဟောံဇြ ဒှ်လၞီဗွဲမလောန်အိုတ်ရ။ လတူဂၠံၚ်တရဴအာဇာနဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တအ်ဂှ် ကောန်ဗွဲကြဴ စဴဗွဲဂတ ဂွံဗှ်ဗၞုဟ် ဂွံရော်ဂုဏ် လတူက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်မန်တအ် ရန်တၟအ်တုဲ ကောန်ကွးဂမၠိုၚ်၊ ညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်၊ ကောန်ဇာတ်ဂမၠိုၚ် ဒက်ပ္တန်လဝ်ရုပ်မွဲ ပ္ဍဲကွာန်သၞေဟ်ဗ္ဒဝ် ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်ရ။ ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲနလ္လာဝွံ မဒှ်တြံုအာဇာနဲမန်မွဲတုဲ ညးမြော်ဟီုလဝ် ဂလာန်ဗကန်ကဵုကောန်ကွး၊ ကောန်၊ ကောန်စဴတအ် အတိုၚ်ဗွဲသၟဝ်ကီုရ။ 

 အသံပါၚ်ဝွံတုန် -

 (က) ကၠောန်ကမၠောန်မွဲမွဲမ္ဂး - ဒးဂံၚ်ကၠောန် ပ္ဍဲဝိုၚ် ဒးဂံၚ်ပလေဝ် ပ္ဍဲဝိုၚ် ဒးဂံၚ်ဒုၚ်ချိုတ် ပ္ဍဲဝိုၚ် (ခ) ကၠောန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တှေ် - ဒးလ္ၚတ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် (ဂ) ကၠောန်ကမၠောန်ဂကူမ္ဂး